Zasady wprowadzania do obrotu pomp ciepła z propanem R290 jako czynnikiem chłodniczym
Jak przebiega wprowadzenie do obrotu pompy ciepła z propanem R290 jako czynnikiem chłodniczym? Jakie wymogi musi spełnić urządzenie, aby zostało dopuszczone do użytkowania w naszym kraju?
Jakie wymagania musi spełnić pompa ciepła, aby mogła zostać dopuszczona do obrotu?
Pompa ciepła jest skomplikowanym urządzeniem, które składa się z wielu podzespołów. Należą do nich przede wszystkim sprężarka, skraplacz, parownik, zawór rozprężny, układy sterownicze oraz przewody wewnętrznego obiegu. Aby urządzenie zostało dopuszczone do obrotu, jego parametry muszą być zgodne z odpowiednimi przepisami prawa. Potwierdzeniem tego jest deklaracja producenta oraz oznaczenie CE.
Znak CE w odniesieniu do pompy ciepła informuje o jej zgodności ze wszystkimi przepisami prawnymi odnoszącymi się do niej. Do najważniejszych aktów prawnych, od których zależy dopuszczenie do obrotu danej pompy ciepła, należą:
Dyrektywa 97/23/WE dotycząca urządzeń ciśnieniowych,
Dyrektywa 2004/108/WE dotycząca kompatybilności elektromagnetycznej,
Dyrektywa 2006/95/WE dotycząca niskich napięć.
Dyrektywa 97/23/WE jest zharmonizowana z polską normą PN-EN 378-2:2002 Instalacje ziębnicze i pompy ciepła, która określa wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony środowiska.
Kiedy ocena przebiegnie pomyślnie, producent wystawia deklarację zgodności pompy ciepła z wymogami odpowiednich norm i dyrektyw. Umieszcza także na produkcie oznaczanie CE oraz numer jednostki notyfikującej, która była odpowiedzialna za zbadanie zgodności danej pompy ciepła z obowiązującymi wymogami prawnymi. Warto zaznaczyć, że oznaczenie CE jest potwierdzeniem zgodności całego zespołu z dotyczącymi go dyrektywami. Nie trzeba zatem stosować oddzielnego oznaczenia dla każdego urządzenia wchodzącego w jego skład. Do każdego należy jednak dołączyć informacje, która pozwoli zidentyfikować producenta i parametry urządzenia. Konieczna jest również dokumentacja, która będzie zawierać instrukcje montażu, konserwacji, obsługi oraz ewentualne środki ostrożności.
Pompy ciepła wykorzystujące gazy fluorowane jako czynnik chłodniczy podlegają dodatkowo przepisom unijnego rozporządzenia 517/2014 oraz Ustawy z dnia 12 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o substancjach zubożających warstwę ozonową, oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych, nazywanej ustawą F-gazową. Określają one m.in. które czynniki chłodzące i na jakich zasadach mogą zostać dopuszczone do użytku.
Dodatkowe wymagania dla pomp ciepłą wykorzystujących propan R290 jako czynnik chłodniczy
Wspomniane wyżej unijne rozporządzenie 517/2014 i ustawa F-gazowa nie mają zastosowania, jeśli chodzi o pompy ciepła, w których użyto propanu R290 jako czynnika chłodniczego. Jego uwolnienie do atmosfery nie powoduje bowiem uszkodzenia jej warstwy ozonowej, a wpływ na efekt cieplarniany jest znikomy. Ze względu jednak na jego palność podlega Rozporządzeniu Ministra Rozwoju z dnia 11 lipca 2016 r. w sprawie wymagań dla urządzeń ciśnieniowych i zespołów urządzeń ciśnieniowych.
Aby legalnie, wprowadzić do obrotu na terytorium naszego kraju pompę ciepła z propanem R290, jako czynnikiem chłodzącym, najważniejsze jest uzyskanie certyfikatu CE od uprawnionej jednostki notyfikującej. Ze względu na to, że propan R290 jest czynnikiem palnym o klasie A3, niektóre elementy pompy ciepła, pracujące z jego wykorzystaniem muszą dodatkowo spełniać wymagania standardu ATEX.
Jak widać warunki wprowadzenia do obrotu pomp ciepła z propanem R290 jako czynnikiem chłodniczym, są bardziej rygorystyczne, niż dla innych tego typu urządzeń. Jednostka certyfikująca musi w tym przypadku zbadać bezpieczeństwo pracy z propanem R290 każdego elementu pompy ciepła. Producenci komponentów chłodniczych, mają w swojej ofercie produkty z oznaczeniem R290 lub HC, które zostały specjalnie zaprojektowane, dopuszczone do pracy z propanem R290. Przykładem może być tutaj wykorzystywana w naszych pompach ciepła sprężarka firmy Coopelad celowo skonstruowana dla tego czynnika. Aby możliwe było wykorzystanie jej w układzie popy ciepła, musiała wcześniej zostać objęta dodatkową atestacją przeciwwybuchową dyrektywy unijnej ATEX. Przed wprowadzeniem do obrotu nasze pompy ciepła przeszły dwuetapową wielomiesięczną kontrolę, przeprowadzoną przez Centralny Ośrodek Chłodnictwa COCH w Krakowie, który jest jedyną w Polsce jednostką posiadającą takie uprawnienia.