Niestety jakość powietrza w naszym kraju jest zła. O skali problemu, o którym do niedawna nie mówiło się zbyt często, świadczy raport Światowej Organizacji Zdrowia opracowany na podstawie danych z początku 2016 roku. Zawarto w nim ranking 50 najbardziej zanieczyszczonych miast Europy. O tym, jak fatalne jest powietrze, którym oddychamy co dnia, świadczy nie tylko fakt, że polskie miasto znalazło się na niechlubnym pierwszym miejscu tej listy, ale także to, że w zestawieniu jest aż 33 miasta z Polski…
Co jest powodem tak złej jakości powietrza w naszym kraju?
Badania jakości powietrza w naszym kraju jednoznacznie potwierdzają, że największym źródłem jego zanieczyszczenia są spaliny z domowych pieców CO. Niska emisja, która jest główną przyczyną powstawania smogu, pochodzi właśnie przede wszystkim z prywatnych kominów. Niestety musimy przyznać się do tego, że sami trujemy się najbardziej. Powodem takiego stanu rzeczy jest fakt, że wielu posiadaczy pieców na paliwa stałe, spala w nich paliwo kiepskiej jakości, próbując w ten sposób ograniczyć koszty ogrzewania. Poza tym do niedawna w naszym kraju obowiązywały dosyć łagodne regulacje prawne, dotyczące emisji spalin przez urządzenia grzewcze. Zanieczyszczenia pochodzące z dużych zakładów produkcyjnych i te emitowane z samochodów mają dużo niższy udział procentowy w składzie smogu niż spaliny pochodzące z pieców służących do ogrzewania naszych domów, dlatego problem smogu doskwiera nam najbardziej zimą.
Co oznacza klasa 5 w klasyfikacji kotłów na paliwa stałe?
Aktualnie obowiązująca w Polsce norma PN-EN 303-5:2012, znowelizowana w 2012 roku wyznacza 3 klasy kotłów CO na paliwa stałe, ładowane ręcznie lub automatycznie, o mocy cieplnej do 500kW. Klasa 3 jest najniższa, 4 średnia, 5 natomiast najlepsza. Aby dany kocioł mógł zostać zakwalifikowany do którejś z nich, musi spełnić wyznaczone normą warunki sprawności cieplnej oraz granicznych wartości emisji zanieczyszczeń przewidzianych dla danej klasy. Wcześniej obowiązująca norma z 2002 roku wyznaczała 3 klasy kotłów. 1,2 i najlepszą 3. Po zmianach najniższą dopuszczalną klasą kotów CO stała się klasa 3.
Niestety obecnie największy procent użytkowanych w Polsce pieców nie zachowuje żadnych standardów, jeśli chodzi o emisję zanieczyszczeń do atmosfery. Szacuje się, że aż 70% wszystkich pieców CO w naszym kraju to tzw. kopciuchy, które są poza jakimikolwiek normami. Ich popularność wynika przede wszystkim z niskiej ceny zakupu. Konsumenci wybierający tego typu urządzenia nie biorą jednak pod uwagę faktu, że w porównaniu do pieców o wyższych klasach, nieefektywnie wykorzystują one paliwo przez co, bezsensownie wzrastają koszty ogrzewania i użytkowanie ich nie jest tak oszczędne jak by się wydawało.
Czy dyrektywa Ecodesign poprawi sytuację w Polsce?
Koniec praktykom ogrzewania domów kiepskim paliwem, różnego rodzaju odpadami oraz spalaniu w piecach CO śmieci ma położyć nowe rozporządzenie przygotowane przez resort rozwoju. Zastosowanie rygorystycznych przepisów dotyczących kotłów grzewczych ma poprawić jakość powietrza w naszym kraju. Projekt rozporządzenia w tej sprawie zakłada wprowadzenie restrykcyjnych wymagań dotyczących kotłów na paliwo stałe o mocy nieprzekraczającej 500 kW, które spełnić będą mogły tylko kotły najwyższej, klasy 5. Tego rodzaju piece gwarantują najniższą emisję CO oraz pyłów węgla organicznego do atmosfery, a także wysokiej sprawności co przekłada się na mniejsze zużycie paliwa. Dla porównania przeciętny pozaklasowy piec CO emituje ok. 400mg/m3 pyłów, a zautomatyzowany kocioł klasy 5 ok. 40mg/m3. Różnica jest zatem ogromna. Takie efekty są możliwe dzięki zastosowaniu innej niż w urządzeniach o niższej klasie, konstrukcji pieca, która umożliwia najefektywniejsze wykorzystanie paliwa. Emisja do atmosfery zanieczyszczeń jest mniejsza także dzięki systemowi dopalania spalin. Od 2018 roku wprowadzony zostanie całkowity zakaz, montażu kotłów niższej, niż 5 klasy. Przepisy nowego rozporządzenia obowiązywały będą przez dwa lata, ponieważ od 2020 roku obowiązywać zacznie unijna dyrektywa Ecodesign dopuszczającą do obrotu tylko piece o najwyższej efektywności energetycznej, która oznacza efektywność kotła pomniejszoną o zużycie energii elektrycznej.